KULT ŚIWA JAKO JOGINA-BÓSTWA W INDIACH
W Indiach co najmniej od około V wieku głównymi bóstwami hinduskimi byli Wisznu i Śiwa. Bóg Śiwa, pisany także jako Śiva lub Shiva, jest bardzo złożonym bóstwem, gdyż jest to Bóg śmierci i odrodzenia, Śiwa (Shiva), jest czasami wyobrażany w swoim strasznym aspekcie, jako Pan Zniszczenia czy Śmierci, który medytuje wśród popiołów zwłok na miejscu kremacji, na polu kremacyjnym. To najwyższy jogin, mistyczny asceta o wielkich mocach, z rozczochranymi włosami i umazanym białawym lub jasno-szarym popiołem ciałem, który wykracza poza zwykłą rzeczywistość. Jednak jest także starożytnym bóstwem płodności. Czasami jest pokazywany w zmysłowym, pełnym miłości związku ze swoją małżonką Parvati i ich dziećmi. Śiwa jest szczególnie dominujący w południowych Indiach. Królowie i królowe z dynastii Chola (IX-XIII w.) patronowali budowie wielkich świątyń, ze szczególnym uwzględnieniem Śiwa Boga i jego kręgu bliskich postaci. W tej epoce wykonano brązowe wizerunki głównych bóstw do kultu świątynnego i rytualnej procesji.
Rycina: Śiwa Mahadewa – Mistrz Joginów i Joginek
Przykładem tego typu wizerunku z brązu jest Shiva Nataraja (Śiwa Nataradźa) – Pan Tańca Duchowego, Tańca Joginów. Śiwa jest otoczony płomieniami, symbolizującymi jego energię i witalność, a także jego niszczycielską siłę spalania. Jego górne ręce trzymają płomień, który symbolizuje rozpad stworzenia, oraz specjalny mały bębenek, który wybija rytm wszechświata w świętym tańcu. Jego włosy to Ganga (Ganges), matka rzek, w której znajduje się emblemat Śiwa, półksiężyc, gdyż włada czasem Nowiu, dwa dni przed i po Nowiu Księżyca, gdy sierp jest minimalnie cienki. Gesty jego dolnych dłoni dodają otuchy i błogosławieństwa. Jedna jego stopa mocno dociska demona ignorancji do ziemi, podczas gdy druga jest uniesiona w znaku oferującym schronienie i łaskę. Podczas gdy okrągła kompozycja przedstawia niekończący się cykl życia, śmierci i odrodzenia, sam Śiwa oferuje transcendencję, a podstawą jest tak zwana medytacja tanscendentalna czyli uwzniaślająca, sublimująca.
Śiwa znany jest również pod imionami Śankara („Dobroczynny”), Śambhu („Łagodny”), Mahadeva („Wielki Bóg”) i Maheśa („Wielki Pan”). Shiva, Śiva Bóg-Jogin, jest najczęściej przedstawiany siedząc w pozycji lotosu. We wszystkich swoich przedstawieniach ma niebieską twarz i szyję, a jego nagie ciało jest wysmarowane popiołem. W przedstawieniu bóstwa Śiwa jest kilka istotnych cech. Trzecie oko reprezentuje wrodzoną mądrość i wgląd Jogina Śiwy. W wielu źródłach uważa się, że jest źródłem naturalnej energii i zniszczenia, destrukcji wszelkiego zła. W mitologii hinduskiej jest opowieść o tym, że pewnego razu Pan Śiwa został odciągnięty od medytacji przez bóstwo miłości Kama-Deva. To rozwścieczyło Pana Shivę, co skłoniło go do otwarcia trzeciego oka i natychmiastowego spalenia Kama-Deva na popiół. Po tym, jak jego żona, bogini Parvati, wyjaśniła, dlaczego Kama go rozprasza, Pan Shiva zgodził się wskrzesić Kamę, ale pozwolił mu żyć tylko w bezcielesnej formie, stąd nagły przypływ uczuć zakochania uważany jest za nawiedzenie przez Kama Dewę. Jest to kolejny powód, dla którego jest on również uznawany za hinduskie bóstwo zniszczenia, mocy oczyszczenia poprzez anihilację form materialnych.
Continue reading →