Roman Stanisław Dmowski – ur. 9 sierpnia 1864 w Kamionku, zm. 2 stycznia 1939 w Drozdowie – polski polityk, mąż stanu, publicysta polityczny, minister spraw zagranicznych, poseł na Sejm Ustawodawczy RP oraz II i III Dumy. Współzałożyciel Narodowej Demokracji (endecji, ruchu narodowego), główny ideolog polskiego nacjonalizmu. Polski działacz niepodległościowy, postulujący w pierwszym etapie zjednoczenie wszystkich ziem polskich i uzyskanie autonomii w ramach Imperium Rosyjskiego, a później odzyskanie niepodległości w oparciu o sojusz z Rosją i ententą, zaś w opozycji do państw centralnych (w szczególności do germańskich Niemiec). Związany z ruchem neoslawistycznym czyli neosłowiańskim. Delegat Polski na konferencję paryską w 1919 i sygnatariusz traktatu pokojowego w Wersalu. 

Roman Dmowski to zagorzały przeciwnik polityczny dyktatora Józefa Piłsudskiego i jego planów rozszerzenia granic II RP zbyt daleko na wschód od linii Curzona poprzez stworzenie państwa federacyjnego – wizji wielowyznaniowej i wielonarodowościowej Polski, twórca inkorporacyjnej koncepcji państwa narodowego, zakładającej polonizację ludności niepolskiej za tą linią. Roman Dmowski oraz Narodowi Demokraci byli postrzegani jako potencjalni partnerzy dla radzieckiej dyplomacji (w opozycji do Józefa Piłsudskiego z powodu jego walki przez całe życie przeciwko Rosji). Wynika to z historycznego kontekstu – endecja kierowana przez Romana Dmowskiego była antybrytyjska i antyniemiecka czyli antygermańska. Z przekonań religijnych Roman Dmowski był deistą i przez całe życie pozostawał obojętny religijnie. Od pierwszych lat działalności był krytyczny wobec chrześcijaństwa, którego normy moralne uważał za sprzeczne z założeniami i potrzebami „zdrowego, narodowego egoizmu”. Jego najsłynniejsze publikacje to m.in.: Myśli nowoczesnego Polaka (1903), Niemcy, Rosja i kwestia polska (1908), Polityka polska i odbudowanie państwa (1925), Przewrót (1934). Przedstawiał w nich własną wizję patriotyzmu opartego na narodowych interesach i realizmie politycznym. Uważał, że Polacy, tak jak inne narody, mają do odegrania własną misję cywilizacyjną. Piętnował wady polskie takie jak bierność, lenistwo, niezdolność do pracy zbiorowej czy niezdyscyplinowanie. Roman Dmowski był przeciwny feminizmowi.

W szerszym odbiorze Roman Dmowski ma opinię polityka prorosyjskiego, lub przynajmniej ugodowego wobec Rosji. Dmowski poparł Rosję w przededniu I wojny światowej, kiedy podział Europy na dwa obozy wojenne ustawił po obu stronach przyszłego frontu oba państwa niemieckie z jednej strony, a Rosję jako państwo carów z drugiej. Po Pierwszej Wielkiej Wojnie, już w niepodległym państwie polskim, Roman Dmowski kilka razy przeciwstawiał się chorobliwym antyrosyjskim resentymentom i rusofobii – wśród publicystycznych komentarzy szczególnie jednoznaczną wymowę miał opublikowany w początkach lat trzydziestych XX wieku cykl artykułów o „komiwojażerze w kłopocie”, w którym niezwykle ostro skrytykował angażowanie się Polski w jakąkolwiek antysowiecką krucjatę.